Sprzedaż przez gminę rzeczy uzyskanych w drodze spadku a VAT

W świetle zasad prawa spadkowego gmina może nabyć spadek. Przy czym ani Skarb Państwa, ani gmina, nie mogą odrzucić spadku. W związku z tym w praktyce może pojawić się problem natury podatkowej. Otóż Gmina, realizując uprawnienia właścicielskie, zamierza zbyć nabyte składniki majątkowe i to nie w celu uzyskania dochodu, tylko w celu innego sposobu zagospodarowania składnika majątkowego.

W związku z tym pojawia się pytanie – czy gmina działa wówczas jako podatnik i tym samym prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

Gmina przekonywała, że nabyła składniki majątkowe bez jej woli, z mocy samego prawa, wyniku spadkobrania. Nie pozyskała więc mienia w konkretnym celu, tj. prowadzenia działalności gospodarczej, a samo nieodpłatne nabycie i jego posiadanie nie jest wystarczające do uznania, że ukonstytuowało ono działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

W sprawie chodziło o odpłatne zbycie przez Gminę nabytych w drodze spadkobrania ustawowego przedmiotów użytku domowego takich jak noszące ślady użytkowania pojedyncze filiżanki, talerze i inne przedmioty zastawy stołowej.

Przeczytaj także:

Czy udostępnianie basenu przez gminę to działanie w charakterze podatnika VAT
Sprzedaż makulatury przez szkołę – czy gmina jest podatnikiem VAT
Czy gmina może zastosować zwolnienie z VAT dla usług wypożyczania instrumentów muzycznych

WSA w Gliwicach odwołał się do orzecznictwa TSUE, podnosząc że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności przez uprawnionego nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej, inaczej jest natomiast w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców.

W ocenie sądu przedmioty ruchome, takie jak opisane we wniosku, często drobne i używane, nabyte przez gminę w drodze ustawowego spadkobrania, od którego gmina nie może się uchylić, nie mogą być przypisane do działalności gospodarczej prowadzonej przez wnioskodawcę albowiem nie działa on w charakterze handlowca profesjonalnie zajmującego się nabywaniem i sprzedażą towarów, także używanych towarów.

Ponadto sama gmina stwierdza, że te składniki majątku posiada w swoim prywatnym majątku. Zaś żaden przepis dyrektywy nie zabrania podatnikowi VAT, który chce zachować część składnika majątku w swoim majątku prywatnym, na wyłączenie tej części z systemu VAT.

Zdaniem WSA, Gmina nie wybiera towarów nabywanych celem pozyskania większych dochodów, ale wręcz odwrotnie - jest niejako "przymuszona" normą prawną do nabycia rzeczy, więc nie nabywa towarów celem odsprzedaży, nie angażuje środków tak jak przedsiębiorca.

Stąd gmina dokonując czynności zbywania przedmiotów użytku domowego takich jak noszące ślady użytkowania pojedyncze filiżanki, talerze i inne przedmioty – ruchomości nabyte w drodze spadkobrania ustawowego, nie działa jako podatnik podatku od towarów i usług bowiem nie prowadzi działalności gospodarczej w tym zakresie, chociaż sprzedaży dokonuje jednocześnie jako organ władzy publicznej na podstawie umowy cywilnoprawnej. NSA oddalił skargę kasacyjną organu.